به گزارش قدس خراسان، بر اساس اعلام مدیر کل دفتر صنایع پوشاک وزارت صمت، طرح شناسه‌دار شدن پوشاک از یکم دی ماه در سراسر کشور آغاز شده و در ابتدا قرار است این طرح در فروشگاه‌های زنجیره‌ای پوشاک و سپس در سایر صنف‌های پوشاک اجرایی شود.
هدف از اجرای این طرح، مقابله با قاچاق کالا عنوان شده؛ اما این پرسش مطرح می‌شود آیا شناسه‌دار کردن پوشاک می‌تواند راهکار مناسبی برای جلوگیری از ورود پوشاک قاچاق به کشور از جمله مشهد و خراسان رضوی به عنوان دومین قطب تولید پوشاک کشور باشد یا خیر؟
نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان پوشاک مشهد در این باره گفت: تجربه نشان داده این روش‌ها با شکست مواجه خواهد شد. این ساده‌ترین روش برای مبارزه با پوشاک قاچاق بوده و ساده‌انگارانه است اگر تصور کنیم با این روش‌ها می‌توانیم جلو این کار را بگیریم.
جواد حسین‌پور حجار ادامه داد: روش‌های دیگری وجود دارد تا کمک کنیم تولیدکنندگان، فروشندگان و فعالان عرصه پوشاک، صاحب برند مشخص شوند و نیاز به انجام این طرح‌های دغدغه‌افزا برای شناسایی پوشاک قاچاق و بدون شناسه نباشد.
وی افزود: در حال حاضر شرایط به گونه‌ای است که هر اقدامی برای تولیدکنندگان پوشاک ایجاد مسئله و مشکل می‌کند. باید به این مسئله تأکید کرد که هیچ آمار و اطلاعات دقیقی از تولیدکنندگان در این حوزه وجود ندارد و این یک معضل اساسی است.
چالش جدید برای تولیدکنندگان
عضو هیئت مدیره اتحادیه پوشاک مشهد تصریح کرد: چنین برنامه‌هایی تنها به تولیدکننده‌ای فشار می‌آورد که به صورت قانونی مشغول فعالیت است. اگر بحث مبارزه با قاچاق پوشاک به کشور و به ویژه خراسان رضوی به لحاظ تردد زائر مطرح است، باید توان تولید پوشاک ایرانی را افزایش دهیم که با اجرای این طرح‌ها نیاز به انجام این برنامه‌های پرهزینه نباشد.
حسین‌پور حجار اظهار کرد: اگر در حال حاضر بپرسیم در حوزه تخصصی مانتو چه تعداد تولیدکننده تخصصی مانتو در مشهد داریم که شناسنامه دارند و واحد تولیدی آن‌ها قابل رؤیت است و پروانه کسب دارند، هیچ اطلاعاتی در این موارد نداریم. پس این طرح در ادامه چگونه موفق خواهد بود؟ بیش از ۵۰ درصد تولیدکنندگان بدون پروانه کسب و شناسه فعالیت می‌کنند و بی‌شک این طرح شکست می‌خورد و فقط فشار مضاعف به تولیدکننده‌ای می‌آید که قانونمند کار می‌کند.
وی با اشاره به شرایط رکود بازار خاطرنشان کرد: در شرایط رکود اقتصادی، کسی نمی‌تواند گران‌فروشی کالا انجام دهد. قانون‌گذار گفته ۲۰ درصد سود، روی کالا کشیده شود و ما می‌دانیم هیچ واحد تولیدی نمی‌تواند با این مقدار سود، واحد خود را اداره کند و از طرف دیگر در فرهنگ عمومی جامعه ما تخفیف هنگام خرید است و بیش از ۹۰ درصد واحدهای فروش ما دست‌کم ۱۰ درصد تخفیف از روی برچسب قیمت می‌دهند. پس چطور می‌توان سودآوری و به دنبال آن رشد تولید را رقم زد؟
حسین‌پور حجار ادامه داد: تناقض عجیبی وجود دارد؛ یعنی یک‌سوم واحدهای تولیدی ما خالی است که اگر با هم با تمام قوا فعال شوند، باز هم نیازمند واردات پوشاک هستیم. بنابراین واردات پوشاک از طریق برندهای خارجی باید آزاد و قانونی باشد و آن موقع است که رقابت معنا پیدا می‌کند.
رقابت سخت با پوشاک ارزان بنگلادشی و چینی
نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان پوشاک مشهد، رقابت با کالای قاچاق وارداتی را سخت دانست و عنوان کرد: در حال حاضر از چین و بنگلادش کالای ارزان می‌آورند و تولیدکننده ما از نظر قیمت، تأمین مواد اولیه و تجهیزات، قدرت ندارد تا با تولیدکننده بنگلادشی رقابت کند و متأسفانه به اندازه‌ای صنعت پوشاک در ایران و استان ضعیف شده که صحبت از رقابت با بنگلادش است و نه برندهای مطرح اروپا!
وی به مشکلات متفاوت در حوزه پوشاک اشاره و تصریح کرد: در تأمین مواد اولیه از نظر تنوع، تجهیزات، برندینگ، طراحی، تبلیغات و سایر حوزه‌ها در تولید پوشاک مشکل داریم و اگر دولت هیچ حمایتی از صنعت پوشاک نکند، بی‌شک صنعت پوشاک ما موفق‌تر است و اگر بازار پوشاک ایران خراب و واردات پوشاک غیر قانونی زیاد است و با عدد ۵/۱ میلیارد دلار قاچاق پوشاک مواجه هستیم، به خاطر این است که بدنه بازار نپذیرفته باید نگاه علمی و رقابتی به حوزه پوشاک داشته باشد و دلیل اصلی این موضوع این است که الگویی برای این اتفاقات نداریم.
حسین‌پور حجار ادامه داد: بدنه بازار می‌خواهد سنتی کار کند و مشتری را متقاعد کند خرید انجام دهد؛ اما همین حالا می‌توانیم از طریق فضای مجازی بهترین برندها را از ترکیه به صورت قانونی سفارش بدهیم و با پست آن را دریافت کنیم. باید گفت این طرح جز هزینه بر دوش تولیدکننده و فروشنده هیچ نتیجه دیگری ندارد.
عضو هیئت مدیره اتحادیه پوشاک مشهد به بحث تأمین نیروی کار در فضای تولید پوشاک این شهر اشاره کرد و گفت: در حال حاضر در مشهد واحدهای تولیدی داریم که ۵۰ تا ۱۰۰ نیرو دارند و برای تولید خود از نیروهای افغانستانی کمک می‌گیرند و هیچ مجوزی برای فعالیت ندارند. چطور روی چنین محصولاتی قرار است شناسه کالا درج شود؟
این استاد دانشگاه در ادامه ضمن ارائه روش‌های حمایتی از صنعت پوشاک خاطرنشان کرد: ما باید روی روش‌های فروش، مشتری‌مداری و کاهش بهای تمام شده متناسب با سلیقه مشتری کار کنیم و این روش، روش حمایتی مناسبی نیست؛ چون ما حتی نمی‌دانیم چند نفر در حوزه پوشاک مشهد مشغول هستند و فقط باید گفت حال صنعت پوشاک به ویژه در مشهد که قطب تولید پوشاک کشور است، خوب نیست و چشم‌اندازی برای این صنعت وجود ندارد و تا زمانی که ما اطلاعاتی از ظرفیت واقعی تولید و بازارهای فروش نداشته باشیم، طرحی پیش نمی‌رود.
به گفته وی، افغانستانی‌های مقیم مشهد قدرتی هستند که در حوزه پوشاک کار می‌کنند؛ اما نادیده گرفته می‌شوند در حالی که عمده پوشاک ارزان مشهد توسط این قشر تهیه و عرضه می‌شود.
حسین‌پور حجار ادامه داد: وقتی در مشهد توان تولید پوشاک ارزان وجود دارد، نیاز به قاچاق نداریم به شرط آنکه سازماندهی لازم انجام شود. به صورت کلی صنعت پوشاک می‌تواند به رونق اقتصادی جامعه ما کمک کند و مشهد این ظرفیت را دارد و واحدهای تولیدی پوشاک زیادی داریم و در هیچ جای ایران این میزان واحد تولیدی وجود ندارد؛ اما چشم‌انداز و الگویی برای هدایت این واحدها تعریف نشده تا به کارآمدی لازم برسند.
طرح، تعریف درستی ندارد
نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان پوشاک مشهد با اشاره به یکی از نواقص طرح اظهار کرد: در این طرح گفته می‌شود طرح از فروشگاه‌های زنجیره‌ای شروع شده؛ اما این پرسش مطرح می‌شود چه تعداد برند پوشاک داریم که فروش زنجیره‌ای داشته باشند؟ ما هنوز تعریفی برای برندهای پوشاک نداریم و اگر منظور از فروشگاه‌های زنجیره‌ای، برندهای مطرح کشوری دارای نمایندگی در شهرهای مختلف است که این فروشگاه‌ها اصلاً کالای قاچاق نمی‌آورند و تمام محصولات خود را با برندی که دارند، عرضه می‌کنند.
عضو کمیسیون برند اتاق بازرگانی خراسان رضوی در تشریح مشکلات این طرح گفت: درددل تمام تولیدکنندگان در داخل مشهد، فروش است. وقتی یک محصول تولید می‌شود، تنها ۲۰ درصد مسیر طی شده است و ۸۰درصد دیگر در واحد بازرگانی و فروش اتفاق می‌افتد. باید به این نکته اشاره کرد که بهای تمام شده تولید داخلی، عددی بالاتر از کالای قاچاق است.
جای خالی نظارت بر بهداشت پوشاک وارداتی
حکمت یزدانی ادامه داد: به نظر می‌رسد مافیایی در صنعت پوشاک کشور وجود دارد تا محصولات ارزان و با کیفیتی را در یک بازه زمانی چند ساله وارد کند و به مرور تولیدکننده داخلی توان رقابت خود را از دست بدهد و با از بین رفتن تولیدکننده داخلی در سال‌های بعد بستری آماده شود تا کالایی که به عنوان قاچاق وارد می‌شده به راحتی و با هر قیمتی به فروش برسد.
وی افزود: ما با ورود کالای قاچاق به جای اینکه کارآفرینی را افزایش بدهیم، دلال‌ها را بیدارتر کرده‌ایم. مرحله نخست قاچاق، از بین رفتن تولیدکنندگان است و پس از آن کسانی که فروشگاه دارند هم نابود خواهند شد و دلیل آن این است که شاید کد شناسه‌دار موجب شود این کالاها در فروشگاه‌ها عرضه نشود؛ اما به سمت عرضه در فضای مجازی خواهند رفت که دلالان برای کسب سود بیشتر به این سمت می‌روند و باید گفت کارآفرینی و نیروی کار ما در این حوزه در حال نابودی است.
یزدانی تصریح کرد: چهار سال پیش خبر این طرح داده شد؛ اما به مرحله اجرا نرسید و همین هشدارها سبب شد دلالان برای این روزها آماده باشند. راه جلوگیری و شناسایی کالای قاچاق، اجرای کد شناسه‌دار نیست چون برای این طرح با بدنه پوشاک مشورتی نشده؛ اما مهم‌ترین پرسشی که مطرح می‌شود و تاکنون به آن پرداخته نشده این است آیا در مورد آسیب‌های پوشاک وارداتی در مقوله بهداشت و تأثیر آن به لحاظ مواد به کار رفته برای سلامت افراد بررسی‌هایی انجام شده یا خیر؟
مبارزه با کالای قاچاق برای رشد و توسعه صنایع مختلف از جمله پوشاک شاید به نظر ضروری برسد؛ اما این پرسش مطرح می‌شود با توجه به شرایط اقتصادی جامعه و تعدد طرح‌های کنترلی برای یک واحد صنفی از سوی سازمان‌های مختلف، چه میزان طرح شناسه‌دار شدن پوشاک مورد بررسی آسیب‌شناسانه قرار گرفته و چه نتیجه‌ای برای اجرای این طرح پیش‌بینی شده و در صورت ایجاد آسیب بیشتر به بدنه ضعیف پوشاک، آیا بازخواستی از اجراکنندگان طرح می‌شود؟
در نهایت پاسخ‌گویی به این پرسش ضروری است که چرا به جای هزینه برای طرح‌های کنترلی، به سمت طرح‌های تشویقی در عرصه پوشاک نمی‌رویم تا سبب ایجاد اشتغال و تولید شوند؟ در گزارش‌های بعدی به بررسی این موضوع می‌پردازیم.
خبرنگار: طاهره فجر داودلی
نظر شما